Cá dọn bể, hay còn gọi là cá lau kiếng cảnh hoặc cá tỳ bà, là một loài cá nước ngọt có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Chúng thường sống ở đáy các thủy vực nước ngọt và nước lợ. Một số thông tin quan trọng về việc nuôi cá lau kiếng như sau:
Cá lau kiếng có chế độ ăn là nhặt cả chất hữu cơ và chất vô cơ từ môi trường sống của chúng. Chúng thường ăn các loại thức ăn như tảo, vi sinh vật và côn trùng nhỏ.
Cá dọn bể đã được giới chơi cá cảnh sử dụng như một công cụ vệ sinh hồ cá tự nhiên rất hiệu quả trong nhiều năm qua. Chúng giúp làm sạch mảng tảo và cặn bã trong hồ, duy trì môi trường sống trong hồ cá sạch sẽ.
Để đảm bảo thông tin chính xác về cách nuôi cá lau kiếng, mời bạn đọc tiếp tục theo dõi bài viết dưới đây.
Đặc điểm của cá dọn bể thủy sinh
Cá dọn bể kiếm ăn ở tầng đáy, chúng thường bám vào mặt cỏ, đá hoặc đáy bể và hút rong tảo bám trên bề mặt.
Loài cá này có tập tính lãnh thổ rất mạnh. Vì vậy, khi nuôi trong bể cá, chỉ nên nuôi 1 hoặc 2 con để tránh cạnh tranh giữa chúng.
Sinh sản của cá dọn bể
Cá dọn bể khó sinh sản trong môi trường nuôi nhốt. Tuy nhiên, khi thả ra tự nhiên, chúng phát triển mạnh mẽ và cạnh tranh với sinh vật bản địa.
Một ngày, chúng có thể ăn từ 3000 – 5000 trứng cá và cá bột.
Cá dọn bể và môi trường tự nhiên
Tại châu Á, cá dọn bể không có thiên địch nào tồn tại.
Vì vậy, bạn có thể yên tâm rằng cá dọn bể ở tự nhiên không khác gì so với cá được nuôi.

Để tránh xung đột giành địa bàn và ăn thịt các loại cá khác, một bể cá dài khoảng 1m chỉ nên nuôi 1 – 2 con là đủ.
Môi trường sống của cá lau kiếng cảnh
Cá lau kiếng cảnh có môi trường sống đòi hỏi một số điều kiện cụ thể để đảm bảo sức khỏe và trivụ sinh của chúng.
1. Nhiệt độ thích hợp
Để nuôi cá lau kiếng cảnh, nhiệt độ trong bể cần được duy trì ở mức từ 18 đến 30°C. Nếu nhiệt độ dưới 18°C, cá sẽ bỏ ăn, yếu đi và dễ mắc bệnh. Trong khi đó, nhiệt độ quá cao cũng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cá. Tốt nhất là duy trì nhiệt độ ở khoảng 27°C, một chút cao hoặc thấp hơn cũng không sao.
2. Điều kiện ánh sáng
Cá lau kiếng cảnh thích ẩn nấp vào ban ngày, thường tìm bụi rậm hoặc khe đá để trú ẩn. Chúng không thích sống ở nơi quá sáng hoặc có ánh nắng chiếu trực tiếp. Điều này có nghĩa là bể cá cần được đặt ở nơi có ánh sáng nhẹ nhàng hoặc có che chắn để tạo ra môi trường tối ưu cho cá.
3. Phân loại nước
Cá lau kiếng cảnh thích sống trong nước mềm axit yếu hoặc trung tính. Để đảm bảo điều kiện này, nước để nuôi cá cần được phơi nắng ít nhất 2 ngày. Bạn có thể sử dụng nước máy hoặc nước giếng để nuôi cá, nhưng hãy chắc chắn rằng nước đã được phơi nắng trước khi sử dụng.
Chú ý:
Trước khi nuôi bất kỳ loại cá nào, việc đầu tiên cần làm là rửa sạch và sát trùng bể cá. Bạn có thể dùng thuốc tím (kali pemanganat) pha vào nước và để qua 1 ngày. Mục đích là diệt vi khuẩn và vi sinh vật có hại.
Cách nuôi cá lau kiếng cảnh khi mới mua
Sau khi mua cá lau kiếng c ảnh, cần lưu ý những bước cụ thể để đảm bảo sự thích nghi và sức khỏe của cá.
1. Điều chỉnh nhiệt độ
Khi thả cá vào bể, để cá trong túi bóng và ngâm trong nước bể trong khoảng 20 phút để cân bằng nhiệt độ. Sau đó, vớt cá ra và thả vào bể.
2. Thức ăn và thay nước
Trong 3 ngày đầu, không cần cho cá ăn. Sau đó, hãy cho cá ăn 2 lần mỗi ngày, đảm bảo lượng thức ăn vừa đủ để cá dọn bể mà không mất đi tập tính hút rong. Hãy nhớ thay nước trong bể mỗi ngày, khoảng 1/3 hoặc 1/4 lượng nước. Nước nuôi cá cần được phơi ngoài nắng 2-3 ngày trước khi sử dụng. Đồng thời, hãy đảm bảo rằng nhiệt độ nước trong và ngoài bể chênh lệch không quá 2°C.
Chú ý:
Cá lau kiếng cảnh là giống cá da trơn, do đó, cần cẩn trọng khi sử dụng thuốc trị bệnh cho cá để tránh gây hại cho da của chúng.
Chăm sóc và nuôi cá lau kiếng cảnh theo những yêu cầu môi trường trên sẽ giúp bạn tạo ra một môi trường ổn định và lành mạnh cho cá. Luôn chú ý đảm bảo sự thoải mái và sức khỏe của cá để chúng phát triển tốt trong bể cảnh của bạn.
Cá dọn bể ăn gì và lợi ích cho bể thủy sinh
Cá dọn bể là những loài có thói quen ăn tạp và chúng có thể tiêu hóa nhiều loại thức ăn khác nhau. Tuy nhiên, việc chọn loại thức ăn phù hợp cho cá dọn bể cũng như hiểu rõ lợi ích mà chúng mang lại cho bể thủy sinh là điều quan trọng. Dưới đây là những thông tin cần biết về cá dọn bể ăn gì và những lợi ích mà chúng mang đến:
1. Cá dọn bể ăn gì?
Cá dọn bể là những con cá có khả năng ăn mọi thứ chúng có thể tiêu hóa. Đây bao gồm phân, thức ăn thừa, xác động vật, và đôi khi chúng còn bám theo hút nhớt của những con cá khác. Điều này làm cho cá dọn bể trở thành một nguồn thức ăn tự nhiên trong bể thủy sinh.
2. Lợi ích của cá dọn bể cho bể thủy sinh
Cá dọn bể mang lại nhiều lợi ích cho bể thủy sinh. Dưới đây là một số lợi ích chính:
a. Dọn sạch bể cá
Cá dọn bể giúp loại bỏ phân và thức ăn thừa trong bể, giữ cho môi trường nước luôn trong sạch. Chúng giúp ngăn chặn sự tích tụ của các chất cặn bã và tạo điều kiện tốt cho sự phát triển của thực vật và cá khác trong bể.
b. Giảm thiểu công việc vệ sinh
Với sự hiện diện của cá dọn bể, người nuôi không cần thực hiện công việc vệ sinh bể thường xuyên như hút phân hoặc lau chùi bể. Cá dọn bể giúp giảm thiểu công việc vệ sinh và mang lại sự tiện lợi cho người nuôi cá.
c. Tạo sự cân bằng sinh thái
Cá dọn bể đóng vai trò quan trọng trong việc tạo sự cân bằng sinh thái trong bể thủy sinh. Chúng tham gia vào chu trình thức ăn và giúp duy trì môi trường nước ổn định. Cá dọn bể cũng có thể làm giảm nguy cơ tăng lượng các chất cặn bã và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các sinh vật sống khác trong bể.
Vì vậy, việc nuôi cá dọn bể trong bể thủy sinh mang lại nhiều lợi ích cho hệ sinh thái trong bể. Tuy nhiên, người nuôi cần lựa chọn loại cá phù hợp và cân nhắc kỹ trước khi thêm chúng vào bể cá, đảm bảo rằng cá dọn bể không gây hại cho các loài cá khác, đặc biệt là các loại cá bơi chậm như cá vàng.
Nuôi chung cá dọn bể với các giống cá cảnh phù hợp
Để đảm bảo môi trường sống tốt và giảm xung đột, khi nuôi cá dọn bể, nên lựa chọn chung với những giống cá cảnh có kích thước lớn hơn. Tuy nhiên, không nên nuôi chung với các giống cá nhỏ, đặc biệt là cá bảy màu, vì chúng có thói quen bám theo và hút nhớt trên mình các con cá khác. Điều này có thể gây stress, rách vây hoặc thương tổn cho những con cá khác.
Chọn giống cá cảnh phù hợp
Nếu bạn muốn nuôi chung cá dọn bể với các giống cá khác, bạn nên lựa chọn những giống cá bơi khỏe, nhanh nhẹn như cá chép và rô phi. Dưới đây là một số ví dụ về các giống cá phù hợp:
Cá hồng đào
Cá hồng đào là một loại cá cảnh có hình dáng đẹp và sắc màu nổi bật. Chúng thường sống hòa hợp với cá dọn bể và không gây xung đột lớn.
Cá mây trắng
Cá mây trắng có vẻ ngoài thanh lịch với màu sắc trắng tinh khiết. Chúng là những người bạn lý tưởng cho cá dọn bể vì tính hiền lành và thích sống theo nhóm.
Cá sọc ngựa
Cá sọc ngựa có vẻ ngoài độc đáo với sọc ngang dọc trên cơ thể. Chúng có tính cách hòa đồng và thích tụ tập trong một môi trường sống đa dạng.
Cá tứ vân
Cá tứ vân có hình dáng đẹp và bề ngoài hấp dẫn với các vân sọc trên thân. Chúng là những người bạn thân thiết và không tạo ra xung đột đáng kể với cá dọn bể.
Tránh nuôi chung với các giống cá không phù hợp

Để tránh tình trạng x ung đột và xấu hơn làm tổn thương cá dọn bể, nên tránh nuôi chung với các giống cá cảnh có vây dài như cá bảy màu và cá đĩa.
Với các thông tin trên đây, bạn có thể lựa chọn những giống cá cảnh phù hợp để nuôi chung với cá dọn bể, tạo ra một môi trường sống hòa thuận và đẹp mắt.
Cá dọn bể ăn được không?
Những người quan tâm thường tỏ ra tò mò liệu cá dọn bể có thể ăn được hay không. Có nhiều tranh cãi xoay quanh tính độc hại của loài cá này. Vậy, liệu cá dọn bể có thể được sử dụng làm thực phẩm hay không?
Độc hại của cá dọn bể
Câu trả lời là cá dọn bể đã trở thành một món ngon được nhiều người ưa thích, đặc biệt tại miền Tây. Mặc dù nhiều người còn tỏ ra nghi ngờ vì cá dọn bể có nhiều xương và ít thịt. Tuy nhiên, không có bằng chứng cho thấy loài cá này có độc hại khi ăn.
Cách chế biến cá dọn bể
Để chế biến cá dọn bể, bạn có thể tìm kiếm các công thức trên internet, như cá dọn bể nướng, hấp sả, kho, chiên, hấp nước dừa, và nhiều hơn nữa. Quy trình làm sạch cá này cũng tương tự như cách xử lý các loại cá thông thường khác. Sau khi loại bỏ các phần nhớt và vây, bạn có thể tiến hành chế biến món ăn theo sở thích.
Đáng tin cậy để ăn
Bây giờ, bạn có thể tin tưởng rằng cá dọn bể là thực phẩm an toàn để sử dụng. Nếu đã ăn loại cá này, chắc chắn rằng nó không gây độc hại cho sức khỏe.
Nguyên nhân cá lau kính kiểng chết đột ngột
Cá lau kính kiểng cảnh có thể phát triển nhanh ở các môi trường khác nhau. Chúng thường ăn rong rêu và tảo. Để duy trì sự sạch sẽ của bể cá, người nuôi thường đặt chúng trong bể mini có tác dụng dọn vệ sinh và làm sạch bể cá.
Tuy nhiên, nếu cá lau kính kiểng chết đột ngột, không nên sử dụng cá dọn bể ăn. Mặc dù chúng có sức sống mạnh mẽ, nhưng trong một số trường hợp, chúng cũng có thể gặp phải cái chết đột ngột.
Nguyên nhân cái chết của cá lau kính kiểng
Cá lau kính kiểng có thể bị cá khác tấn công dữ dội. Nếu cá lau kính kiểng cảnh nhỏ hơn so với cá cảnh khác, nó có khả năng bị bắt nạt. Vì vậy, quan trọng là đảm bảo kích thước của các loại cá trong bể gần như nhau. Cá lau kính có thể chọn kích thước nhỏ hơn một chút, nhưng không được quá nhỏ, đặc biệt là không nhỏ hơn một nửa so với cá cảnh.
Một nguyên nhân khác có thể là do rêu quá dày. Cá lau kính chỉ có thể ăn rêu mềm, nếu rêu quá dày, chúng không thể tiếp tục ăn. Nếu hồ cá quá bẩn, cá cũng sẽ bất lực. Trong trường hợp này, người nuôi cá phải tự vệ sinh cho bể. Nuôi cá dọn bể lúc này sẽ không có hiệu quả, chúng sẽ nhanh chóng chết đói.
Một nguyên nhân khác có thể là việc bỏ muối vào bể. Cá lau kính kiểng rất sợ muối, thậm chí một lượng nhỏ muối cũng khiến chúng khó chịu. Vì vậy, nếu trong bể có cá lau kính kiểng, người nuôi không nên bỏ muối vào bể.
Kiểm soát chất lượng nước nuôi cá dọn bể
Cá lau kiếng là một loại cá nhiệt đới thú vị mà bạn có thể nuôi trong bể cá. Mặc dù chúng có khả năng chịu lạnh hơn một chút so với các loài cá nhiệt đới thông thường, nhưng chúng vẫn có thể chết trong mùa đông lạnh giá. Vì vậy, khi nuôi cá lau kiếng trong mùa đông, bạn cần đảm bảo nhiệt độ nước trong bể cá được duy trì ấm.
Điều kiện nước phù hợp
Cá lau kiếng thích sống trong nước có tính axit hoặc trung tính yếu. Vì vậy, khi lựa chọn nước cho bể cá, nên tránh sử dụng nước máy. Nếu không thể tránh được, bạn nên xử lý nước máy để loại bỏ clo và đảm bảo chất lượng nước tốt nhất cho cá.
Kiểm soát chất lượng nước
Để đảm bảo cá lau kiếng khỏe mạnh, việc kiểm soát chất lượng nước là rất quan trọng. Bạn cần đảm bảo nước trong bể không bị ảnh hưởng bởi các tạp chất bên ngoài như tảo và vi khuẩn. Hãy thường xuyên kiểm tra và duy trì mức pH, ammonia, nitrite và nitrate trong nước ở mức an toàn cho cá.
Ngoài ra, đừng ném thức ăn trực tiếp vào bể cá. Mặc dù cá lau kiếng ăn rêu, nhưng việc ném thức ăn vào bể có thể gây hại tới môi trường sống của cá. Thay vào đó, hãy cho ăn cá lau kiếng một cách hợp lý và đảm bảo thức ăn không gây ô nhiễm nước.
Cá lau kiếng cũng rất dễ sinh sản trong môi trường nuôi. Vì vậy, bạn không cần quá lo lắng về việc sinh sản của chúng.